Dermatoskopia, inaczej dermoskopia, to badanie znamion barwnikowych, najczęściej określanych przez pacjentów jako pieprzyki i niebarwnikowych pod powiększeniem ok. dziesięcio - piętnastokrotnym, przy użyciu specjalnego sprzętu — dermatoskopu. Badanie dermatoskopem jest bezbolesne i trwa zaledwie kilka minut, a może wykryć czerniaka  - najbardziej złośliwego raka skóry, we wczesnym etapie, kiedy można go jeszcze w pełni wyleczyć.

Badanie jest całkowicie nieinwazyjne i można je wykonać oczywiście w naszym gabinecie w IkonaCity.

Nie trzeba przeprowadzać zabiegu chirurgicznego, niekonieczna jest jakakolwiek fizyczna ingerencja w ciało pacjenta. Dermatoskopia jest metodą diagnostyki, która jest najskuteczniejszym narzędziem do szybkiego wykrycia czerniaka złośliwego. Możemy dzięki niej odróżnić zmiany barwnikowe od niebarwnikowych. W zmianach barwnikowych pozwala natomiast na zdecydowanie najwcześniejsze określenie złośliwych transformacji.

Dermatoskopia to badanie mikroskopowe powierzchni skóry umożliwiające obserwację w powiększeniu i ocenę struktur barwnikowych na poziomie naskórka i górnych warstw skóry właściwej. Zmiany obserwuje się w powiększeniu , w niektórych przypadkach również w świetle odbitym z zastosowaniem olejku immersyjnego zwiększającego przejrzystość skóry i zmniejszającego odbicia światła zakłócające obraz. Badanie ma ocenić czy badana struktura jest zmianą barwnikową (melanocytową), a jeśli tak, to czy jest łagodna, podejrzana, czy złośliwa. Ocena zmian skórnych przeprowadzana jest poprzez  przyłożenie aparatu bezpośrednio do skóry. Dzięki temu można obejrzeć nie tylko powierzchnię skóry, ale też głębsze struktury skórne. Umożliwia to ocenę asymetrii zmian skórnych, ich barwy, ale również to, czego gołym okiem nie da się zauważyć. Zmiany barwnikowe mogą bowiem cechować się także innym unaczynieniem, obecnością siateczki, kropkami i globulkami, mieć inną strukturę albo pasma.

Po wykonaniu badania, specjalista dermatolog może zaordynować dalszą obserwację zmian, ale też zabieg chirurgiczny. W tym drugim przypadku dermatoskopia także jest przydatna, gdyż dzięki niej precyzyjnie określa się miejsce, w którym nastąpi cięcie. Dzięki temu zmianę można usunąć całkowicie podczas jednego zabiegu.

Dermatoskop pozwala też na dokładne porównanie zmian. Przy badaniu ich co pół roku, określa się ich ewentualny wzrost, zmienę kształtu i struktury. W tym czasie bada się czy zmiany barwnikowe nie ewoluują w stronę niezwykle groźnego dla zdrowia i życia czerniaka złośliwego.

Badaniu dermatoskopowemu powinien się poddać każdy raz w roku, najlepiej w okresie jesiennym lub zimowym. Osoby znajdujące się w grupie podwyższonego ryzyka rozwoju czerniaka skóry, powinny poddać się badaniu dwa razy w roku oraz każdorazowo w przypadku zmiany budzącej niepokój.

Do tej grupy zalicza się osoby, które:

  • posiadają fenotyp skóry typu I lub II, które opalają się bardzo słabo lub wcale,
  • posiadają piegi lub znamiona o różnym wyglądzie (wielkość, kształt, kolor), zwłaszcza duże, o nieregularnym kształcie lub nierównym kolorze,
  • doznały poparzeń słonecznych w dzieciństwie lub miały częsty kontakt z silnym słońcem w dzieciństwie lub młodości,
  • mają w rodzinie osoby, które zachorowały na nowotwory skóry.

Pozostałe wskazania do badania dermatoskopem to:

  • naczyniaki,
  • zmian o charakterze cylindroma,
  • rogowacenie łojotokowe,
  • zmian o charakterze dermatofibroma (histiocytoma),
  • brodawki,
  • oglądania trzonu włosa czy oceny łożyska naczyniowego wału paznokciowego.

Badaniu temu powinny się poddawać regularnie, raz na pół roku osoby z grupy podwyższonego ryzyka rozwoju czerniaka skóry:

  • osoby z licznymi znamionami barwnikowymi o różnych kształtach, różnej wielkości i zabarwieniu,
  • osoby o jasnej karnacji – z fenotypem skóry typu I i II, tj. jasne skóra, włosy, oczy, mające liczne piegi i bardzo trudno opalające się, ze skłonnością do oparzeń słonecznych,
  • osoby, w których rodzinie wystąpiło zachorowanie na czerniaka skóry,
  • osoby często poddające się naświetlaniom słonecznym (także w solariach), nie stosujące kremów z filtrami słonecznymi, mające w przeszłości oparzenia słoneczne.

Następujące cechy zmiany barwnikowe powinny budzić niepokój i zmiany takie powinny zostać zbadane dermatoskopią:

  • nieregularność brzegów,
  • kilka kolorów,
  • zmiana szybko rosnąca,
  • łuszczenie się, krwawienie, swędzenie,
  • zmiana duża lub znacznie powiększająca się.

Pieprzyk może być oczywiście zmianą łagodną, ale także oznaką bardzo poważnej choroby. Specjalista dermatolog zadecyduje, które zmiany należy usunąć. Podczas badania lekarz oglądając znamiona przy użyciu dermatoskopu w powiększeniu i ocenia je według metody ABCDE powszechnie stosowanej w dermatoskopii.

A – asymetrii
B – brzegów
C – koloru
D – wielkości (powyżej 5 mm średnicy)
E – ewolucji

Należy pamiętać o ważnej obecnie profilaktyce przeciwczerniakowej.