Profilaktyka czerniaka

Czerniak - Melanoma to nowotwór złośliwy skóry wywodzący się z melanocytów – komórek wytwarzających barwnik zwany melaniną, który sprawia, że skóra ciemnieje w kontakcie z promieniowaniem ultrafioletowym. Czerniaki najczęściej pojawiają się na skórze, ale mogą wystąpić także w obrębie ust, nosa czy gałki ocznej.

Czerniak charakteryzuje się agresywnym wzrostem oraz wczesnymi i licznymi przerzutami, które są trudne w leczeniu farmakologicznym. Tymczasem, usunięcie czerniaka, kiedy choroba nie jest jeszcze zaawansowana pozwala na wyleczenie aż 80% chorych. Dlatego tak ważne jest jego szybkie i prawidłowe rozpoznanie.

Czerniak skóry może rozwinąć się u każdego. Polacy z powodu jasnej karnacji są w dużym stopniu narażeni na zachorowanie.w ciągu ostatnich 20 lat nastąpił niestety 3 krotny  wzrost  liczby zachorowań co potwierdza, że znajdujemy się w grupie wysokiego ryzyka.

Zagrożenie zachorowaniem na czerniakiem wzrasta u osób:

  • o jasnej karnacji, rudych lub blond włosach, niebieskich oczach, licznych piegach,
  • dużej liczbie znamion barwnikowych, znamion w miejscach drażnienia,
  • po oparzeniach słonecznych, szczególnie w dzieciństwie,
  • słabo tolerujących słońce, opalających się z dużym trudem lub w ogóle,
  • przebywających w pełnym słońcu powyżej godziny dziennie,
  • u których w rodzinie występowały przypadki czerniaka lub innych nowotworów skóry,
  • korzystających z solarium.

 

Czerniaki mają wiele cech charakterystycznych, które pomagają w ich rozpoznaniu. Cechy te określane są za pomocą kryteriów ABCDE.

A = Asymmetry

Asymetria np. znamię „wylewające” się na jedną stronę.

B = Border

Brzeg: poszarpany, nierównomierny, posiadający zgrubienia.

C = Color

Kolor: np. czerwony, czarny, niejednolity kolor. 

D = Diameter

Wielkość: duży rozmiar, wielkość zmiany powyżej 6mm.

E = Evolving

Ewolucja, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu.

Zdjęcia pochodzą ze strony: 
https://www.aad.org/public/spot-skin-cancer/learn-about-skin-cancer/detect/what-to-look-for

 

Czerniaki są najłatwiejszymi do zdiagnozowania nowotworami, ponieważ rozwijają się na powierzchni skóry. Codziennie widzimy się w lustrze, dlatego warto przy okazji troskliwie obejrzeć wszelkie podejrzane zmiany za swoim ciele.

Wszystkie znamiona, narośla, pieprzyki, które kwalifikują się do jednego z punktów ABCDE lub budzą Twój niepokój powinny zostać zbadane przez lekarza dermatologa lub chirurga-onkologa i w razie jakichkolwiek wątpliwości wycięte. Badanie przeprowadzane u specjalisty jest szybkie, bezbolesne i nieinwazyjne. Lekarz ogląda skórę za pomocą dermoskopu, który wychwytuje wszelkie atypowe zmiany.

Pamiętajmy o samobadaniu skóry i wizytach kontrolnych u specjalisty dermatologa!

A = Asymmetry
B = Border
C = Color
D = Diameter
E = Evolving